Bataklıkta bir sinek: AGİT'in Ukrayna Misyonu'nda Suriye'de ÖSO elemanı eğiten bir İngiliz
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Ukrayna Özel Gözlem Misyonu’nun başkan yardımcısı, 2016 ile 2018 yılları arasında Suriye’de “ılımlıları” eğiten bir İngiliz subayı.
İngiliz Kraliyet Ordusunda paraşütçü olarak görev yapan Mark Etherington, AGİT’in 2018 yılında yaptığı atama bildirimine göre “Suriye üzerinde çalışıyordu”.
2019’un mayıs ayında Kyiv Post’a röportaj veren Etherington, daha önce “Suriye’de bulunduğunu” söyledi.
Etherington’un Suriye’deki işi, eğit-donat programı kapsamında muharebe danışmanlığıydı ve şef yardımcılığına atanana kadar İngiliz ordusuyla ilişiği kesilmemişti.
Etherington, Ukrayna’da ilk olarak 2014 yılında AGİT gözlemcileri arasında görüldü.
Etherington, 2016 ile 2018 yılları arasında Ukrayna’dan ayrıldı ve 1 Kasım 2018’de AGİT’in Ukrayna Gözlem Misyonu’nun şef yardımcısı olarak olarak geri döndü.
Etherington’un ikinci Ukrayna turu, Alman kamu yayın kurumu ARD’nin, AGİT’in Ukrayna’daki 600 personelinin Rus istihbaratı tarafından gözetlenmeye çalışıldığını iddia etmesinin ardından geldi. AGİT, habere dair “neler olduğunu ve nasıl olduğunu inceleyecekleri” yönünde bir açıklama yaptı.
Ukrayna’daki AGİT misyonunun operasyonel başkanı olarak Etherington, 2019’un haziran ayından beri, Ertuğrul Apakan’ın yerine atanan, Türkiye’nin eski Şam Büyükelçisi Yaşar Halit Çevik’e rapor veriyor. 2004 ile 2009 yılları arasında Suriye Büyükelçisi olan Çevik, 2009 yılında Türk Dışişleri’nde ikili siyasi ilişkilerden sorumlu müsteşar oldu.
Türkiye’nin eski Lefkoşa Büyükelçisi ve AGİT’in Ukrayna misyonunun ilk şefi Ertuğrul Apakan’ın 5 yıllık görev süresi, 2019’un haziran ayında sona erdi. Çevik’in Apakan’ın yerini alması ABD Dışişleri Bakanlığı’nın da rızasını almıştı.
Ukrayna Gözlem Misyonu’nun şef yardımcılarından bir diğeri, Alman vatandaşı Antje Grawe. AGİT’in web sitesinde yayımlanan biyografisinde, kariyer geçmişinde Alman hükümetinin Pakistan ve Afganistan’da yürüttüğü operasyonlarda yer aldığı bilgisi var.
Ukrayna’daki turları, Alman hükümeti ve Katolik Kilisesi tarafından finanse edilen propaganda brifinglerini içeriyordu.
Tecrübeli terminatör
Kyiv Post’taki haberde, “seçkin İngiliz Paraşütçü Alayı’nın eski askeri Etherington’un, Sırbistan, Karadağ ve Kosova dahil olmak üzere dünya çapındaki sayısız AGİT misyonunda son derece zengin bir çatışma ortamı deneyimi kazandığı” belirtilmiş.
Gazete, Etherington’un Irak’ta Ukraynalı askerlerle birlikte savaştığı bilgisini verip, “2014’te Donbas'ta AGİT ile çalıştı ve 2018’in sonlarında Ukrayna'ya dönmeden önce 2 yılını Suriye’de geçirdi” notunu düşmüş.
“Tarafsız” AGİT’in şeflerinden Etherington, 2019 yılının ocak ayında kişisel Facebook sayfasında da Lviv’de Ukrayna ordusuna ve batı Ukrayna’daki diğer yetkililere brifing verirkenki fotoğrafını paylaşmış.
Kyiv Post’taki birkaç detay dışında, Etherington’un askeri kariyerinden hiçbir basın organı bahsetmemiş.
Etherington, Paraşütçü Alayı’nda 1991’e kadar görev yaptı, daha sonra Yugoslavya’daki NATO işgali sırasında Avrupa Topluluğu Gözlem Misyonu’na atandı. Bu görevdeyken 1995 yılına kadar Kosova’da da bulundu. 2003 ve 2004’te Etherington, Ukrayna ordusundan bir taburun da görev yaptığı Irak’ın Vasıt ilinde İngiliz askeri güçlerinin başındaydı.
Ardından Basra’daki İngiliz komutanlığına, oradan da Afganistan’ın Helmand vilayetindeki saha karargahına atandı.
Etherington’un Irak’ta geçirdiği günlerde neler yaptığı çok bulanık. 2010’un eylül ayında, Basra’daki harekatlar hakkında Avam Kamarasına ifade vermiş.
Etherington gibi birine AGİT misyonunda şeflik vazifesi verilmesi, raporların neden aleni biçimde tek taraflı olarak hazırlandığını da açıklıyor.