Sommigen mensen zoeken hun geluk in de slaapkamer... en zetten daar dan een plantje (Soleirolia soleirolii of slaapkamergeluk). Ik zoek mijn heil in een andere kamer: die met een hifi-torentje en kasten vol muziek, mijn draaikamer.
Zoals gezegd in de vorige post maak ik een inhaalbeweging na een korte vakantie en geef in een paar blogberichten een overzicht van de verse muziek die mij de afgelopen weken wat draaikamergeluk kon bezorgen. Hieronder volgt deel 2. Met onderaan nog een extra lijstje op een drafje, want de stapel 'te beluisteren' blijft groeien, en luisteren en tegelijk iets anders doen, dat lukt me niet. De afwas, ja, of de strijk, maar dat is met één lange plaat gebeurd. Lezen en luisteren, dat zou een mooie combinatie zijn, want dat doe ik allebei graag, maar blijkbaar is mijn aandacht ondeelbaar. En een blogje schrijven met muziek op de achtergrond? Alleen als dat schrijfsel over die muziek gaat.
Laatst verstuurde muziekjournalist Phil Freeman (wiens boek Ugly Beauty - Jazz in the 21st century ik tussen de bedrijven door aan het lezen ben) een berichtje via zijn substack-site Burning Ambulance over werken met muziek op de achtergrond. Ik ben eigenlijk ook wel benieuwd hoe dat bij jou is. Laat maar weten, als je daar zin in hebt.
En dan nu, over naar de draaikamer.
The Necks - Travel (Northern Spy)
Chris Abrahams, Tony Buck en Lloyd Swanton zijn veteranen van de jazz-, rock- en avant-gardescene in Australië die al meer dan dertig jaar samen het trio The Necks vormen. Met een basisbezetting van piano, bas en drum, hier en daar aangevuld met wat elektronica, gitaar of andere instrumenten (zoals een kerkorgel (?) in Imprinting op dit album) maken ze geïmproviseerde muziek in lang uitgesponnen stukken. Ondanks de 'klassieke' bezetting is dit verre van een klassiek pianotrio.
Op dit 19e album van The Necks staan vier heel diverse stukken van elk een elpeekant lang, met telkens een trage opbouw, repetitieve thema's, bezwerende ritmes en gonzende drones. Als luisteraar word je langzaam maar zeker in hun muzikale universum gezogen, zoals je dat ook kan hebben bij sommige klassieke postrock-albums. Het openingsnummer Signal doet me dan weer een beetje denken aan Dysnomia van het Amerikaanse trio Dawn of Midi (Erased Tapes, 2013).
Asher Gamedze - Turbulence and pulse (International Anthem)
De Zuid-Afrikaanse drummer en componist Asher Gamedze bracht in 2020 met Dialectic Soul voor mij een van de beste jazzplaten van dat jaar uit. In november van datzelfde jaar speelde hij een sessie op een dak in Caïro samen met enkele lokale helden van de improvisatie- en avant-gardescene: toetsenman Maurice Louca, gitarist Chérif El-Masri, bassist Adham Zidan en inwijkeling/saxofonist Alan Bishop (zie Sun City Girls en het label Sublime Frequencies). Die sessie werd opgenomen en verschijnt nu als uitstekende bonus bij het al even goede, nieuwe album van Asher Gamedze, Turbulence and Pulse. De bonus-tracks passen perfect na The Necks en zijn gebaseerd op stukken die Gamedze voor zijn nieuwe album schreef. Die nam hij op in mei 2021 in Kaapstad met zijn Zuid-Afrikaanse band: trompettist Robin Fassie, tenorist Buddy Wells, bassist Thebinkosi Mavimbela en vocalist Julian 'Deacon' Otis.
Die studio-opnames zijn heel anders dan de bonus-livesessie qua sfeer en toon, en sluiten meer aan bij de hedendaagse Zuid-Afrikaanse jazz van bijvoorbeeld Shabaka & The Ancestors, Nduduzo Makhathini, Malcolm Jiyane en Ayanda Sikade. Sterke composities en arrangementen, mooi samenspel en boeiende solo's, spirituele jazz, great black music.
Rob Mazurek & Exploding Star Orchestra - Lightning dreamers (International Anthem)
'Great Black Music: Ancient to the Future' is de slogan en het motto van het Art Ensemble of Chicago. Van de oorspronkelijke bezetting is alleen nog saxofonist Roscoe Mitchell in leven, met drummer Famadou Don Moye als tweede ancien. Het ensemble bestaat nog steeds en is zelfs al bezig aan zijn zesde decennium, met jongere muzikanten als Moor Mother, Nicole Mitchell, Tomeka Reid en Junius Paul in de rangen. Allemaal muzikanten die op een of andere manier gelinkt zijn aan de immer fascinerende jazz- en impro-scene van vandaag in Chicago. Daartoe behoort zeker ook trompettist Rob Mazurek en zijn Exploding Star Orchestra, dat je zou kunnen zien als een soort erfgenaam van het Sun Ra Arkestra en het Art Ensemble of Chicago.
Op het nieuwe album Lightning Dreamers is het orkest een all star band met naast Mazurek (trompet, stem, electronics) nog Jeff Parker (gitaar), Craig Taborn (toetsen), Angelica Sanchez (toetsen), Nicole Mitchell (fluit), Gerald Cleaver (drums), Mauricio Takara (percussie) en Damon Locks (stem, electronics). En met in het nummer Black River ook nog live-samples van onder meer celliste Tomeka Reid, bassist Ingebrigt Håker Flaten en de intussen betreurde jaimie branch op trompet. Niet allemaal zwarte muzikanten, maar niettemin grootse muziek die onmogelijk in een vakje valt onder te brengen. Funky grooves, jazz rock, futuristische geluidsmanipulatie, abstracte klanken, bizarre teksten, een portie psychedelica, gewaagde harmonieën, dromerige orgeltjes, felle uithalen, ... het komt allemaal voorbij op Lightning Dreamers. Goed voor een muzikale trip: geen roesmiddelen nodig, enkel een degelijke koptelefoon.
Joshua Abrams & Natural Information Society - Since time is gravity (Eremite/Aguirre)
Meer moois uit Chicago en ook dit is goed voor een gevoel van extase. Natural Information Society is sinds 2010 uitgegroeid tot een groot collectief muzikanten rond bassist en in deze context vooral guimbri-speler Joshua Abrams. De guimbri is een bas-achtig snaarinstrument en in de Marokkaanse gnawa-traditie speelt de guimbri-meester een cruciale rol in de lila's, religieuze ceremonies en urenlange rituele opvoeringen met muziek en dans die de gelovigen in trance brengen. De muziek van Joshua Abrams & Natural Information Society zou je dan ook een soort trance-jazz kunnen noemen, of ecstatic minimalism. Op dit dubbelalbum staan acht lange stukken met in totaal 11 muzikanten, maar in verschillende combinaties: naast Abrams (guimbri, bas) hoor je nog Lisa Alvarado (harmonium), Mikel Patrick Avery (drums), Hamid Drake (percussie), Kara Bershad (harp), Josh Berman en Ben Lamar Gay (cornet), Nick Mazzarella (altsax), Jason Stein (basklarinet), Mai Sugimoto (altsax, fluit) en als speciale gast in drie nummers Ari Brown (tenorsax), een veteraan van de Chicago jazzscene.
Eigenlijk zorgt Brown voor de enige solostem op dit album, op twee kortere guimbri-stukken van Abrams na, voor de rest zorgt Natural Information Society als ensemble voor een soort basisdrone met repetitieve patronen van de ritmesectie en op- en neergaande golven van muzikale motieven van de blazers. Ik moest bij de stukken met Ari Brown als solist even denken aan een album dat Pharoah Sanders ooit opnam met Marokkaanse gnawa-muzikanten onder leiding van guimbri-meester Mahmoud Ghania. Hoewel dat album zeker ook sterke momenten heeft, vind ik de communicatie tussen de solist en het ensemble hier op Since time is gravity beter geslaagd. Minder artificieel ook, in de zin van 'een samenwerking bedacht door een producer', dat had ik wel een beetje bij Pharoah Sanders en Mahmoud Ghania.
Fire! Orchestra - Echoes (Rune Grammofon)
Exploding Star Orchestra en Natural Information Society zijn al grote ensembles, maar de overtreffende trap van grootsheid vind je zeker op het jongste album van Fire! Orchestra. Oprichters Mats Gustafson (sax), Johan Berthling (bas) en Andreas Werliin (drums) vormen de kern met daarrond maar liefst 40 andere muzikanten, waaronder een strijkersensemble, 13 saxofonisten, 5 klarinettisten enzoverder. Ook zangeres Mariam Wallentin (samen met Werliin vormt ze het duo Wildbirds & Peacedrums) is van de partij, de Amerikaanse free jazzsaxofonist Joe McPhee krijgt een gastrol in twee nummers, en Jim O'Rourke zat achter de knoppen bij de opname.
Het is een allegaartje van muzikanten die thuis zijn in onder meer (free) jazz, rock, funk, elektronische en hedendaags gecomponeerde muziek. En al die muzikale werelden komen ook voorbij in de bijna 90 minuten op dit album. En wat een magistraal epos is dit: meeslepend, bezwerend, avontuurlijk, verrassend, grappig, soms uitgelaten uitbundig, dan weer dromerig en ingetogen. Een groots feest voor de oren.
En ook deze albums bezorgden mij de afgelopen weken oorfeestjes en draaikamergeluk:
Stefano Bollani - Blooming (Columbia): alweer een zeer genietbaar piano-solo-album van mijn favoriete Italiaanse jazzmuzikant;
Aruan Ortiz Trio - Serranias, Sketchbook for piano trio (Intakt): jazz en geïmproviseerde muziek geworteld in de Cubaanse traditie, met veteraan John Betsch op drums;
François Houle Genera Sextet - In memoriam (Clean Feed): Canadese klarinettist in een ingetogen ode aan een goede vriend, met o.a. pianist Benoît Delbecq en trombonist Samuel Blaser;
London Brew - London Brew (Concord Jazz): het kruim van de Britse jazzscene van vandaag gaat loos onder invloed van Bitches Brew van Miles Davis;
Archie Shepp - Yasmina, a black woman (BYG): fijne heruitgave van opnames uit 1969, met onder meer Roscoe Mitchell, Lester Bowie en Malachi Favors van Art Ensemble of Chicago tijdens hun Parijse jaren;
Don Cherry & Jean Schwarz - Roundtrip (Transversales): herontdekte opnames uit 1977 tijdens Paris Mix Festival: spirituele jazz, global sounds en elektronica, met o.a. Michel Portal en Nana Vasconcelos.